Beth mae pleidiau gwleidyddol yng Nghymru yn ei ddweud am gydraddoldeb?

Yr wythnos diwethaf, gweithiodd Stonewall Cymru gydag ystod eang o bartneriaid i gynnal hustyngau'r Senedd gyda chynrychiolwyr o Lafur Cymru, y Ceidwadwyr Cymreig, Plaid Cymru, Democratiaid Rhyddfrydol Cymru a Phlaid Werdd Cymru. 

Gallwch wylio'r Hustyngau LHDT+ yma a'r hustyngau am gydraddoldeb yn ehangach – ar gyfer pobl LHDT+, BAME, menywod a phobl anabl yma.

Wrth i 6 Mai nesáu, edrychwch ar farn gwahanol bleidiau ar faterion cydraddoldeb i'r rhai mwyaf ymylol mewn cymdeithas. Efallai y byddwch hyd yn oed eisiau chwilio am eich ymgeisydd, gweld yr hyn a ddywedwyd ganddynt a'u dal hwy ato neu eu herio i wneud yn well! Mae'r pŵer yn eich dwylo chi. 

Dyma rai o'r ymrwymiadau a'r uchafbwyntiau a wnaed yn yr hustyngau, diolch i gwestiynau a chyfrannwyd gan bobl LHDT+ yng Nghymru. 

1. Gwahardd therapi trosi

Gwyddom fod yr arfer creulon hwn sy'n ceisio newid cyfeiriadedd rhywiol neu atal hunaniaeth rhywedd unigolyn yn effeithio ar pobl LHDT+ mewn seicotherapi, lleoliadau ffydd a thu hwnt.

Ac fel y dangosir mewn erthygl Gal-Dem yn ddiweddar gan Prishita Maheshwari-Aplin, mae pobl LHDT+ o liw ddwywaith yn fwy tebygol o ddioddef therapi trosi.

Dywedodd pob ymgeisydd yn y Hustyngau LHDT+ – Jeremy Miles dros Llafur Cymru, Calum Davies i'r Ceidwadwyr Cymreig, Fflur Elin dros Blaid Cymru, Rhys Taylor dros Ddemocratiaid Rhyddfrydol Cymru a Megan Poppy Lloyd ar gyfer Plaid Werdd Cymru – eu bod yn bwriadu gwahardd therapi trosi os cânt eu hethol.

2. Hawliau pobl draws  

Yn yr un hustyngau, rhannodd Llafur Cymru, Plaid Cymru, Democratiaid Rhyddfrydol Cymru a Phlaid Werdd Cymru i gyd eu hymrwymiadau i gynnal a hyrwyddo hawliau pobl draws ac anneuaidd.

Nododd ymgeiswyr ar gyfer y partïon hyn y byddent yn archwilio sut i ddatganoli'r Ddeddf Cydnabod Rhywedd (GRA), proses gyfreithiol sy’n bwriadu galluogi pobl draws i newid y marciwr rhywedd ar eu tystysgrif geni. Ac roedd ymrwymiad i ddad-feddygoli'r broses hon, sy'n fiwrocrataidd ac ymwthiol ar hyn o bryd, mewn ffordd sy'n cyd-fynd â'r egwyddor o hunanadnabyddiaeth a gydnabyddir yn rhyngwladol.

3. Addysg cynhwysol

Trafododd pob ymgeisydd sut yr oeddent yn hapus y bydd y cwricwlwm newydd i Gymru yn gynhwysol o hunaniaethau LHDT+ ac yn cynnwys addysg cydberthnasau a rhywioldeb fel elfen orfodol. Rhannodd pob ymgeisydd ymrwymiad i hyfforddiant i athrawon i gyflwyno'r cynnwys hwn yn effeithiol. 

4. Gwneud gwleidyddiaeth Cymru yn fwy cynrychioliadol o Gymru heddiw

Nododd pob ymgeisydd fod angen gwaith brys i wneud y Senedd yn fwy cynrychioliadol o Gymru heddiw, gyda mwy o gynrychiolaeth ar gyfer BAME, menywod a phobl anabl. Tynnodd pob un sylw at sut y mae angen i'w plaid wneud mwy er mwyn sicrhau gwell cydbwysedd o ymgeiswyr. Nododd Democratiaid Rhyddfrydol Cymru a Phlaid Werdd Cymru fod angen diwygio'r system etholiadol er mwyn i hyn ddigwydd.

Nododd pob plaid eu huchelgais i siarad ar faterion LHDT pe baent yn cael eu hethol i'r Senedd, gydag ymgeisydd Ceidwadwyr Cymru yn tynnu sylw at yr angen i weithio ar sail drawsbleidiol i wella bywydau pobl LHDT yng Nghymru.

5. Cynllun Gweithredu Cydraddoldeb Hiliol

Ymrwymodd pob ymgeisydd i fynd i'r afael â hiliaeth yng Nghymru, gydag ymgeisydd Llafur Cymru yn tynnu sylw at y bwriad i weithredu'r Cynllun Gweithredu Cydraddoldeb Hiliol. Gwnaeth ymgeisydd Ceidwadwyr Cymru ymrwymiad tebyg, gan adleisio'r angen am Gynllun Cydraddoldeb Hiliol, a dadleuodd Plaid Cymru fod addysg fwy cynhwysol yn arf hanfodol i fynd i'r afael â hiliaeth yng Nghymru.

Clywch fwy gan yr ymgeiswyr ar faterion LHDT+ yma a materion sy'n effeithio ar bobl LHDT+ yn y croestoriad o hil, dosbarth, rhyw ac anabledd yma.

Diolch yn fawr iawn i'r holl bartneriaid y buom yn gweithio gyda nhw. Dilynwch y dolenni i ddarganfod a chefnogi eu gwaith. Diolch i Pride Cymru, Unique, BiCymru, Carmarthenshire LGBTQ+ Project, GISDA, LGBTQymru, Umbrella Cymru a Swansea Pride am eu holl gwaith ar yr Hustyngau LHDT a Disability Wales, WEN Wales, ERS Cymru, EYST, Race Council Cymru and Race Alliance Wales am fod yn bartner gyda ni ar yr Hustyngau Cydraddoldeb.

Os oes angen cymorth arnoch neu os yw unrhyw un o'r materion a drafodwyd wedi effeithio arnoch, cysylltwch â Gwasanaeth Gybodaeth Stonewall Cymru – cymru@stonewall.cymru neu 08000 50 20 20.